Đăng ký
Đăng nhập
Bạn đang tham gia hoặc có ý định tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nhưng bị gián đoạn thời gian đóng? Đừng lo! Pháp luật hiện hành cho phép người lao động đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện trong một số trường hợp nhất định để đảm bảo quyền lợi hưởng lương hưu và các chế độ khác. Cùng xCyber tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Người lao động được đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện khi nào?
Có được đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện không? Câu trả lời là CÓ. Theo quy định tại Điều 9 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, được sửa đổi bởi Nghị định 134/2023/NĐ-CP, người lao động tham gia BHXH tự nguyện có thể đóng bù trong hai trường hợp sau đây:
Đóng bù BHXH tự nguyện cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu
Căn cứ điểm e khoản 1 Điều 9 Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định như sau:
e) Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.
Theo căn cứ trên, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được phép đóng một lần cho những năm còn thiếu nếu đã đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ thời gian đóng BHXH. Cụ thể, phần thời gian còn thiếu không vượt quá 10 năm (tương đương 120 tháng), nhằm giúp người lao động hoàn thành đủ 20 năm tham gia BHXH để được hưởng lương hưu hàng tháng.
Như vậy, để được đóng bù trong trường hợp này, người lao động cần đáp ứng đồng thời hai điều kiện sau:
1️⃣ Đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật hiện hành;
2️⃣ Thời gian đóng BHXH còn thiếu tối đa 10 năm (120 tháng).
Khi thỏa mãn cả hai điều kiện trên, người tham gia có thể đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần toàn bộ thời gian còn thiếu, qua đó đủ điều kiện về thời gian đóng và được cơ quan BHXH giải quyết hưởng lương hưu định kỳ hằng tháng.
Đóng bù vào thời gian tạm dừng tham gia BHXH tự nguyện trước đó
Theo khoản 3 Điều 12 Nghị định 134/2015/NĐ-CP:
“3. Quá thời điểm đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại Khoản 1 Điều này mà người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện không đóng bảo hiểm xã hội thì được coi là tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện. Người đang tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, nếu tiếp tục đóng thì phải đăng ký lại phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội với cơ quan bảo hiểm xã hội.
Trường hợp có nguyện vọng đóng bù cho số tháng chậm đóng trước đó thì số tiền đóng bù được tính bằng tổng mức đóng của các tháng chậm đóng, áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân tháng do Bảo hiểm xã hội Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.”
Như vậy, trong trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện bị gián đoạn do không kịp đóng đúng kỳ hạn, họ vẫn được phép đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện cho những tháng còn thiếu. Việc này giúp người lao động duy trì tính liên tục của thời gian tham gia, đồng thời đẩy nhanh quá trình tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH, đảm bảo điều kiện hưởng lương hưu khi đến tuổi theo quy định.
Cách tính mức đóng bù BHXH tự nguyện
Theo Điều 9 và Điều 11 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH, mức đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện được tính theo công thức:
Mức đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện = Tổng mức đóng các tháng còn thiếu/gián đoạn x (1 + r)i
Trong đó:
- Tổng mức đóng các tháng còn thiếu/gián đoạn được tính như sau:
Tổng mức đóng các tháng còn thiếu/gián đoạn = 22% x Mức thu nhập chọn đóng BHXH tự nguyện x số tháng
- r là Lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân công bố của năm liền kề trước năm đóng bù.
- i là số tháng chậm đóng hoặc gián đoạn.
Ví dụ 1: Đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện cho thời gian tạm dừng trước đó
Tình huống:
Ông X tham gia BHXH tự nguyện từ tháng 3/2021 với mức thu nhập lựa chọn 6.000.000 đồng/tháng. Tuy nhiên, ông chỉ đóng đến hết tháng 9/2021 thì dừng và đến tháng 03/2022 mới tiếp tục đăng ký đóng bù cho khoảng thời gian 10/2021 – 02/2022 (5 tháng).
Căn cứ tính toán:
- Tổng mức đóng 5 tháng = 22% x 6.000.000 × 5 =6.600.000 đồng
- Lãi suất đầu tư quỹ BHXH năm 2021: 4,39%/năm, tương đương 0,3658%/tháng
Số tháng chậm đóng (i): 5 tháng
Áp dụng công thức:
Mức đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện = 6.600.000 × (1 + 0,3658%)^5 = 6.721.600 đồng
Như vậy, ông X cần đóng bù 6.721.600 đồng cho 5 tháng tạm dừng để được tính liên tục thời gian tham gia BHXH tự nguyện.
Ví dụ 2: Đóng bù để đủ năm hưởng lương hưu (áp dụng cùng công thức có lãi)
Bà B đã tham gia BHXH tự nguyện được 15 năm. Đến tuổi nghỉ hưu cần 20 năm nên bà muốn đóng bù 5 năm (60 tháng) để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Bà chọn mức thu nhập đóng là 5.000.000 đồng/tháng và đóng bù một lần cho 60 tháng.
Tổng mức đóng chưa lãi = 22% × 5.000.000 × 60 = 0,22 × 5.000.000 × 60 = 66.000.000 đồng.
Áp dụng lãi (giả sử dùng lãi suất 4,39%/năm → r = 0,365833%/tháng) và i = 60.
Mức đóng bù phải nộp = 66.000.000 x (1 + 0,365833%)^60= 81.939.902 đồng
Thủ tục đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện nay
Thủ tục đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện được thực hiện khi bạn đăng ký với cơ quan BHXH và đóng khoản tiền còn thiếu tại thời điểm muốn tham gia.
Bạn có thể thực hiện điều này bằng cách nộp hồ sơ trực tiếp tại Bộ phận Một cửa của cơ quan BHXH hoặc các điểm/tổ chức dịch vụ thu. Ngoài ra, bạn có thể đăng ký trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam. Các bước thực hiện như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ:
- Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).
- Xuất trình Thẻ căn cước/CCCD để đối chiếu thông tin.
Bước 2: Nộp hồ sơ và đóng tiền:
Nộp trực tiếp:
- Đến Bộ phận Một cửa của cơ quan BHXH nơi bạn cư trú hoặc nơi bạn mong muốn đăng ký.
- Đến các tổ chức dịch vụ thu BHXH được ủy quyền.
Nộp trực tuyến:
- Truy cập vào Cổng Dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam.
- Đăng nhập tài khoản, chọn chức năng đóng BHXH tự nguyện.
- Kê khai thông tin và lựa chọn hình thức thanh toán phù hợp để hoàn tất quá trình đóng.
- Bạn cũng có thể chọn nộp tiền qua dịch vụ bưu chính.
Bước 3: Thanh toán:
- Đóng tiền mặt tại cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ thu.
- Thực hiện chuyển khoản qua tài khoản ngân hàng hoặc các hệ thống thanh toán tiện ích khác.
Thời gian giải quyết: Không quá 05 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện là chính sách nhân văn, tạo điều kiện để người lao động tự do, hộ kinh doanh cá thể hay nông dân duy trì quá trình tham gia BHXH, đảm bảo đủ điều kiện hưởng lương hưu và chế độ tử tuất khi đến tuổi nghỉ hưu. Việc hiểu rõ quy định, cách tính và thủ tục đóng bù sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo toàn quyền lợi an sinh của mình.
