Đăng ký
Đăng nhập
Từ ngày 1/7/2025, Nghị định 158/2024/NĐ-CP có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi quan trọng về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc. Việc nắm rõ những quy định mới này không chỉ giúp người lao động và doanh nghiệp hiểu rõ nghĩa vụ mà còn đảm bảo quyền lợi an sinh. Vậy, những người lao động nào sẽ phải đóng BHXH bắt buộc theo quy định mới? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các đối tượng và hướng dẫn áp dụng từ ngày 1/7/2025.
Hướng dẫn chi tiết về người đóng BHXH bắt buộc theo Nghị định 158 áp dụng từ ngày 1/7/2025?
Ngày 25/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 158/2025/NĐ-CP Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Cụ thể, tại Điều 3 Nghị định 158/2025/NĐ-CP có hướng dẫn chi tiết về người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc áp dụng từ ngày 1/7/2025 như sau:
(1) Đối tượng người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được xác định theo quy định tại các điểm a, b, c, g, h, i, k, l, m, n khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024.
– Trường hợp người lao động thuộc các điểm a, b, c, i, k, l khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Luật này được cử đi học tập, thực tập, công tác ở trong hoặc ngoài nước nhưng vẫn nhận tiền lương tại Việt Nam thì vẫn phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
(2) Chủ hộ kinh doanh thuộc diện đăng ký kinh doanh theo quy định tại điểm m khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 được xác định là đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:
– Trường hợp chủ hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai;
– Trường hợp chủ hộ kinh doanh không thuộc diện quy định tại điểm a khoản này thì sẽ phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc kể từ ngày 01/7/2029.
(3) Trường hợp đối tượng quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 158/2025/NĐ-CP và điểm n khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đồng thời thuộc nhiều nhóm đối tượng tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì việc tham gia BHXH bắt buộc được xác định như sau:
– Nếu thuộc khoản 2 Điều 3 Nghị định 158/2025/NĐ-CP và cùng lúc nằm trong các trường hợp được nêu tại các điểm b, c, d, đ, e, i, a, l, k, n, h, g khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì sẽ tham gia BHXH bắt buộc theo nhóm tương ứng trong danh sách trên, ưu tiên theo thứ tự sắp xếp đến trước;
– Nếu thuộc điểm n khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 và đồng thời nằm trong các trường hợp tại điểm b, c, d, đ, e, i, a, l, k khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì tham gia BHXH bắt buộc theo nhóm tương ứng, căn cứ vào thứ tự ưu tiên liệt kê trước.
(4) Theo điểm a khoản 7 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, những người đang hưởng trợ cấp BHXH hoặc trợ cấp hằng tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, cụ thể gồm:
– Người đang nhận trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;
– Người hưởng trợ cấp thường xuyên theo Nghị định 09/1998/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung Nghị định 50/1995/NĐ-CP) về chế độ sinh hoạt phí đối với cán bộ cấp xã, phường, thị trấn;
– Người đang nhận trợ cấp theo Quyết định 91/2000/QĐ-TTg (hỗ trợ cho người đã hết tuổi lao động khi ngừng hưởng trợ cấp mất sức lao động) và Quyết định 613/QĐ-TTg năm 2010 (trợ cấp cho người có từ 15 năm đến dưới 20 năm công tác thực tế đã hết thời hạn hưởng trợ cấp mất sức lao động);
– Người hưởng chế độ trợ cấp theo Quyết định 142/2008/QĐ-TTg (áp dụng với quân nhân kháng chiến chống Mỹ có dưới 20 năm công tác đã phục viên, xuất ngũ), cùng các văn bản bổ sung và mở rộng: Quyết định 38/2010/QĐ-TTg, Quyết định 53/2010/QĐ-TTg (áp dụng cho cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân), Quyết định 62/2011/QĐ-TTg (chính sách cho lực lượng tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế tại Campuchia, giúp bạn Lào sau ngày 30/4/1975);
– Người hưởng trợ cấp hằng tháng theo Điều 23 Luật Bảo hiểm xã hội 2024.
(5) Người lao động thuộc điểm a khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 nhưng làm việc không đủ thời gian, có mức lương tháng (xác định theo khoản 2 Điều 7 Nghị định 158/2025/NĐ-CP) thấp hơn mức tiền lương tối thiểu để làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc; cũng như người lao động làm việc theo hợp đồng thử việc theo quy định pháp luật lao động sẽ không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
*Trên đây là “Hướng dẫn chi tiết về người đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo Nghị định 158 áp dụng từ ngày 1/7/2025”
Những trường hợp phải truy thu, truy đóng BHXH bắt buộc
Theo khoản 1 Điều 8 Nghị định 158/2025/NĐ-CP, các trường hợp phải thực hiện truy thu, truy đóng BHXH bắt buộc được xác định như sau:
– Khi mức lương được điều chỉnh tăng và áp dụng hồi tố cho khoảng thời gian trước đó, dẫn đến thay đổi tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc;
– Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, nếu được gia hạn hợp đồng hoặc ký hợp đồng lao động mới ngay tại quốc gia tiếp nhận, thì việc truy đóng sẽ được thực hiện sau khi người lao động trở về nước;
– Các đối tượng quy định tại điểm m và n khoản 1 Điều 2 Luật BHXH 2024 phải nộp sau khi đã quá hạn, nhưng chậm nhất vẫn phải bảo đảm trong thời hạn quy định tại điểm b khoản 4 Điều 33 Luật BHXH 2024.
Chính sách của Nhà nước đối với bảo hiểm xã hội?
Theo Điều 6 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, chính sách của Nhà nước về BHXH được xác định gồm những nội dung chủ yếu sau:
– Xây dựng mô hình BHXH đa tầng, bao gồm: trợ cấp hưu trí xã hội, BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện và bảo hiểm hưu trí bổ sung. Mục tiêu là từng bước mở rộng độ bao phủ toàn dân, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội.
– Bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho các tổ chức, cá nhân tham gia BHXH; đồng thời có cơ chế hỗ trợ tín dụng đối với người lao động đã có thời gian đóng BHXH nhưng bị mất việc.
– Ngân sách nhà nước sẽ chi trả cho chế độ trợ cấp hưu trí xã hội và một số chế độ khác theo quy định của luật.
– Có chính sách bảo toàn và phát triển quỹ BHXH.
– Thực hiện hỗ trợ người tham gia BHXH tự nguyện.
– Khuyến khích chính quyền địa phương, căn cứ vào khả năng ngân sách và điều kiện phát triển, kết hợp huy động thêm nguồn lực xã hội để hỗ trợ phần đóng BHXH tự nguyện cũng như tăng mức trợ cấp hưu trí xã hội.
– Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách về BHXH; đồng thời xây dựng bộ máy quản lý BHXH chuyên nghiệp, minh bạch, hiện đại; chú trọng đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin nhằm đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số, giao dịch điện tử và quản lý hiệu quả.
– Khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung để nâng cao an sinh khi về hưu.
>> Nghị định 158/2025/NĐ-CP và Luật BHXH 2024 sẽ bắt đầu có hiệu lực thi hành từ 01/7/2025.
Việc nắm vững các quy định về đối tượng đóng BHXH bắt buộc theo Nghị định 158/2024/NĐ-CP từ ngày 1/7/2025 là rất quan trọng đối với cả người lao động và doanh nghiệp. Hiểu rõ nghĩa vụ và quyền lợi sẽ giúp các bên thực hiện đúng pháp luật, đảm bảo an sinh xã hội. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin cần thiết, giúp bạn có sự chuẩn bị tốt nhất để áp dụng các quy định mới.
