Hộ kinh doanh tăng giá bán, bổ sung thuế VAT để tránh lỗ. 5 cách để “lách luật” một cách hợp pháp?

Từ 01/06/2025, nhiều hộ kinh doanh bắt buộc phải dùng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, đồng nghĩa với việc thuế VAT sẽ được thể hiện minh bạch trên hóa đơn thay vì “ẩn” trong giá bán như trước. Việc điều chỉnh giá là điều dễ hiểu – nhưng tăng như thế nào cho hợp pháp? Làm sao để bổ sung thuế mà không vi phạm? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ ranh giới giữa tăng giá đúng luật và “lách luật” sai cách, để kinh doanh ổn định và minh bạch trong thời kỳ chuyển đổi số.

Hãy cùng xCyber phân tích kỹ hơn để giúp hộ kinh doanh và người tiêu dùng hiểu rõ: khi nào tăng giá là hợp lý, và khi nào việc đó có thể vi phạm pháp luật.

Mua Combo hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền và máy POS, liên hệ xCyber ngay

Khi nào hộ kinh doanh tăng giá là đúng luật?

Trên thực tế, pháp luật cho phép hộ kinh doanh được tự quyết định giá bán hàng hóa, dịch vụ của mình – miễn là không nằm trong danh mục hàng hóa do Nhà nước định giá. Tuy nhiên, việc tăng giá vẫn cần dựa trên các yếu tố minh bạch, hợp lý và có thể giải trình được.

1. Minh bạch hóa thuế giá trị gia tăng (GTGT)

Việc áp dụng HĐĐT từ máy tính tiền có kết nối trực tiếp với cơ quan thuế đồng nghĩa với việc nhiều HKD phải chuyển từ phương pháp khoán sang kê khai thuế.

Trong đó, thuế GTGT – thường là 1% với hoạt động phân phối, cung cấp hàng hóa – sẽ được thể hiện rõ ràng trên từng hóa đơn. Trước đây, loại thuế này có thể đã được “ẩn” trong giá bán, thì nay giá bán sẽ được tách bạch và cộng thêm phần thuế GTGT hợp lý.

▶ Ví dụ minh họa: Một quán ăn có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm từ ngày 01/06/2025 phải dùng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền. Trước đó, giá bán món ăn chưa tách riêng phần thuế, nhưng nay chủ quán cộng thêm 1% GTGT trên hóa đơn – điều này là đúng quy định và hoàn toàn hợp pháp.

2. Bù đắp chi phí đầu tư hệ thống hợp lý

Việc triển khai HĐĐT từ máy tính tiền có thể kéo theo những chi phí ban đầu như:

• Mua máy tính tiền

• Đầu tư phần mềm hóa đơn điện tử

• Nâng cấp đường truyền internet, thiết bị hỗ trợ

Nếu chi phí đầu tư là hợp lý, HKD có quyền điều chỉnh giá để bù đắp, với điều kiện mức tăng giá phải tương xứng và có thể giải trình với cơ quan chức năng hoặc khách hàng.

Hộ kinh doanh cẩn thận: Tăng giá kiểu này có thể vi phạm pháp luật

Không phải mọi hành vi điều chỉnh giá bán đều hợp lệ. Trong một số trường hợp, tăng giá không đúng cách có thể bị xem là vi phạm pháp luật, thậm chí là lừa đảo người tiêu dùng hoặc cạnh tranh không lành mạnh.

1. Lợi dụng chính sách để “thổi giá” bất hợp lý

Luật Giá nghiêm cấm hành vi lợi dụng chính sách quản lý giá của Nhà nước để tăng giá không đúng bản chất. Nếu HKD vin vào lý do “phải chịu thuế GTGT” để tăng giá gấp nhiều lần, vượt xa phần thuế thực tế hoặc chi phí phát sinh, thì hành vi này có thể bị xử phạt.

▶ Ví dụ sai phạm: Thuế GTGT là 1%, chi phí đầu tư máy tính tiền không đáng kể, nhưng HKD lại tăng giá sản phẩm thêm 10–20% mà không có cơ sở rõ ràng – đây là dấu hiệu tăng giá bất hợp lý.

2. Thông đồng để tăng giá hàng loạt

Nếu nhiều HKD trong cùng ngành hàng thỏa thuận tăng giá đồng loạt để hạn chế cạnh tranh, thì đây là hành vi bị cấm theo Luật Cạnh tranh. Thỏa thuận này gây ảnh hưởng xấu đến thị trường và quyền lợi của người tiêu dùng.

3. Cung cấp thông tin sai lệch, gây hiểu nhầm

Một số trường hợp HKD tăng giá với lý do “phải nộp thuế GTGT”, nhưng thực tế:

• Không thuộc đối tượng chịu thuế (ví dụ: doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm)

• Mức tăng không phản ánh đúng phần thuế GTGT phải nộp

Việc này có thể bị xem là hành vi gian dối, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng – và hoàn toàn có thể bị xử lý theo quy định.

4. Vi phạm quy định về niêm yết giá

Theo luật, mọi HKD đều phải niêm yết giá rõ ràng và bán đúng giá niêm yết. Nếu:

• Tăng giá nhưng không cập nhật bảng giá

• Bán hàng cao hơn giá đã công khai

Đây là hành vi vi phạm và có thể bị cơ quan quản lý thị trường kiểm tra, xử phạt.

Đọc thêm: Từ chối nhận chuyển khoản, liệu có là hướng đi đúng đắn?

Lời khuyên cho hộ kinh doanh: Tăng giá đúng cách, kinh doanh bền vững

Để việc kinh doanh ổn định, bền vững và tuân thủ đúng quy định pháp luật, các HKD cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

1. Nắm vững quy định mới

Tìm hiểu kỹ các văn bản quy phạm pháp luật liên quan:

• Nghị định 70/2025/NĐ-CP – về việc sử dụng HĐĐT từ máy tính tiền

• Thông tư 32/2025/TT-BTC – hướng dẫn thực hiện HĐĐT

• Thông tư 40/2021/TT-BTC – hướng dẫn thuế đối với hộ kinh doanh cá nhân

2. Chuẩn bị sẵn sàng cho HĐĐT từ máy tính tiền

Nếu thuộc nhóm đối tượng bắt buộc, hãy khẩn trương triển khai hệ thống hóa đơn điện tử, đăng ký và sử dụng. Đăng ký mua hóa đơn điện tử từ máy tính tiền ngay.

3. Điều chỉnh giá minh bạch, hợp lý

Nếu cần tăng giá, hãy:

• Tính toán dựa trên phần thuế GTGT phải nộp

• Giải trình rõ ràng chi phí đầu tư hệ thống

• Truyền đạt đầy đủ lý do tăng giá đến khách hàng

4. Niêm yết giá công khai, rõ ràng

Đảm bảo mọi mức giá hiển thị đều đã bao gồm thuế GTGT, tránh gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng và vi phạm quy định.

5. Lưu trữ hồ sơ, chứng từ đầy đủ

• Hóa đơn điện tử

• Tờ khai thuế

• Các biên lai, hợp đồng liên quan đến chi phí đầu tư

Giúp việc kiểm tra, đối chiếu, giải trình trở nên dễ dàng hơn.

Tổng kết: Hộ kinh doanh cần ứng xử đúng mực khi tăng giá

Việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền từ ngày 01/06/2025 là bước đi cần thiết cho sự minh bạch trong quản lý thuế. Việc tăng giá để phản ánh thuế GTGT hoặc bù chi phí hợp lý là điều hoàn toàn hợp pháp.

Tuy nhiên, lợi dụng chính sách để tăng giá bất hợp lý, gây nhầm lẫn hoặc thông đồng trục lợi là hành vi vi phạm pháp luật, có thể dẫn đến các hình phạt nghiêm trọng.

– Hộ kinh doanh hãy trở thành những nhà kinh doanh thông thái, tuân thủ đúng pháp luật.
– Người tiêu dùng cũng cần trang bị kiến thức, để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình trong bối cảnh thay đổi chính sách thuế – hóa đơn.

Nếu bạn cần tư vấn thêm về cách triển khai từ A-Z về hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, hoặc cần phần mềm hỗ trợ theo đúng quy định mới, đừng ngần ngại liên hệ với xCyber để được hỗ trợ miễn phí!