Đăng ký
Đăng nhập
Nhiều doanh nghiệp băn khoăn về việc giám đốc không hưởng lương có phải đóng BHXH không. Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết về nghĩa vụ tham gia BHXH, BHYT, BHTN của giám đốc và hướng dẫn cách tính đóng theo đúng quy định pháp luật, giúp doanh nghiệp thực hiện đầy đủ nghĩa vụ mà không bị sai sót.
Giám đốc không hưởng lương có phải đóng BHXH không?
Căn cứ theo điểm n khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện như sau:
Điều 2. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện
1.Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:
[…]
n) Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương.
[…]
Theo khoản 24 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020 có quy định như sau:
Điều 4. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
[…]
24.Người quản lý doanh nghiệp là người quản lý doanh nghiệp tư nhân và người quản lý công ty, bao gồm chủ doanh nghiệp tư nhân, thành viên hợp danh, Chủ tịch Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty, Chủ tịch Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và cá nhân giữ chức danh quản lý khác theo quy định tại Điều lệ công ty.
[…]
Mặc dù giám đốc không nhận lương từ doanh nghiệp, nhưng theo quy định hiện hành, họ vẫn thuộc nhóm đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Do đó, doanh nghiệp có trách nhiệm thực hiện đóng BHXH đầy đủ cho giám đốc, đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh phát sinh vi phạm trong quá trình kê khai, nộp bảo hiểm.
Mức đóng BHXH cho giám đốc không hưởng lương
Để doanh nghiệp thực hiện đúng nghĩa vụ bảo hiểm, cần nắm rõ giám đốc không hưởng lương đóng BHXH như thế nào, bao gồm tỷ lệ đóng, cơ chế lựa chọn mức lương làm căn cứ và cách thức nộp theo quy định hiện hành.
Mức lương làm căn cứ đóng BHXH
Căn cứ tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về căn cứ đóng bảo hiểm xã hội như sau:
Điều 31. Căn cứ đóng bảo hiểm xã hội
1.Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc được quy định như sau:
[…]
d) Đối tượng quy định tại các điểm g, h, m và n khoản 1 Điều 2 của Luật này được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.
Sau ít nhất 12 tháng thực hiện đóng bảo hiểm xã hội theo tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội đã lựa chọn thì người lao động được lựa chọn lại tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội;
đ) Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.
[…]
Mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH đối với giám đốc không cố định mà được quyền lựa chọn trong khung quy định của pháp luật. Cụ thể, mức đóng không được thấp hơn mức tham chiếu và cũng không được vượt quá 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm phát sinh nghĩa vụ đóng bảo hiểm.
Sau khi đã đóng BHXH theo mức lương đã chọn đủ tối thiểu 12 tháng, giám đốc có thể điều chỉnh và đăng ký lại mức tiền lương làm cơ sở đóng BHXH, bảo đảm phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp và người lao động quản lý.
Lưu ý quan trọng:
– Mức tham chiếu để xác định khung tiền lương đóng BHXH do Chính phủ ban hành và được điều chỉnh dựa trên chỉ số giá tiêu dùng, tốc độ tăng trưởng kinh tế cùng khả năng cân đối của ngân sách nhà nước và Quỹ BHXH.
– Trong giai đoạn mức lương cơ sở chưa bị bãi bỏ, mức tham chiếu được hiểu tương đương mức lương cơ sở. Khi mức lương cơ sở chính thức không còn áp dụng, mức tham chiếu cũng không được thấp hơn con số lương cơ sở tại thời điểm chấm dứt hiệu lực.
Mức đóng BHXH
Để đảm bảo quyền lợi an sinh và tuân thủ quy định pháp luật, doanh nghiệp cần nắm rõ mức đóng BHXH cho giám đốc không hưởng lương, bao gồm tỷ lệ đóng, mức lương làm căn cứ và phương thức nộp theo quy định hiện hành.
Căn cứ theo Điều 33 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định về mức đóng, phương thức và thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động như sau:
Điều 33. Mức đóng, phương thức và thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động
[…]
4.Mức đóng, phương thức và thời hạn đóng của đối tượng quy định điểm m và điểm n khoản 1 Điều 2 của Luật này được quy định như sau:
a) Mức đóng hằng tháng bằng 3% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất;
b) Đóng trực tiếp cho cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc đóng qua hộ kinh doanh, doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tham gia quản lý theo phương thức đóng hằng tháng, 03 tháng hoặc 06 tháng một lần; thời hạn đóng chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng.
[…]
Từ ngày 01/7/2025, mức đóng BHXH áp dụng đối với giám đốc được xác định theo các nguyên tắc sau:
– Hằng tháng, giám đốc phải đóng 3% trên mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH vào quỹ ốm đau – thai sản và 22% trên mức tiền lương này vào quỹ hưu trí – tử tuất theo tỷ lệ đóng bắt buộc.
– Việc nộp BHXH có thể thực hiện thông qua doanh nghiệp hoặc cá nhân đóng trực tiếp cho cơ quan BHXH. Người đóng được lựa chọn phương thức nộp theo tháng, theo quý (03 tháng) hoặc theo kỳ 06 tháng. Trường hợp áp dụng chu kỳ đóng, thời hạn nộp chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng liền sau chu kỳ đã chọn.
Tỷ lệ đóng BHXH
Việc xác định đúng tỷ lệ đóng BHXH cho giám đốc không hưởng lương là bước quan trọng để doanh nghiệp thực hiện đầy đủ nghĩa vụ bảo hiểm xã hội, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho người quản lý theo quy định của pháp luật.
Căn cứ Điều 32 của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, mức đóng BHXH áp dụng từ năm 2025 được xác định như sau:
[1] Đối với người tham gia BHXH bắt buộc:
– Đóng 3% trên mức tiền lương làm căn cứ đóng để hình thành quỹ ốm đau và thai sản.
– Đóng 22% trên mức tiền lương làm căn cứ đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
[2] Đối với người tham gia BHXH tự nguyện:
– Tỷ lệ đóng là 22% trên mức thu nhập lựa chọn, toàn bộ được ghi nhận vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Lưu ý: Các quy định nêu trên sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024.
Trường hợp Bảo hiểm tự đóng toàn bộ
Trong trường hợp Giám đốc không hưởng lương (tự đóng toàn bộ BHXH và BHYT), thực tế không có sự phân chia đóng góp giữa doanh nghiệp (người sử dụng lao động) và cá nhân (người lao động).
Cụ thể, theo quy định, Giám đốc/người quản lý doanh nghiệp không hưởng lương sẽ tham gia BHXH bắt buộc với tư cách là người lao động, nhưng toàn bộ trách nhiệm đóng góp (29,5%) sẽ do cá nhân Giám đốc tự chi trả.
Ví dụ:
– Ông A là Chủ sở hữu kiêm Giám đốc của Công ty TNHH một thành viên.
– Ông không ký Hợp đồng lao động và không nhận tiền lương từ công ty.
– Ông A thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHXH (bao gồm BHXH và BHYT) kể từ ngày 01/7/2025.
– Ông A tự lựa chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH là 8.000.000 đồng/tháng (Mức này nằm trong phạm vi từ mức tham chiếu tối thiểu là 2.340.000 đồng/tháng đến tối đa 20 lần mức tham chiếu là 46.800.000 đồng/tháng).
Căn cứ đóng:
+ Mức thu nhập tự chọn làm căn cứ đóng: 8.000.000 đồng/tháng
+ Tổng tỷ lệ đóng BHXH, BHYT: 29,5% trên mức thu nhập đã chọn.
Chi tiết tỷ lệ đóng:
| Quỹ | Tỷ lệ đóng | Ghi chú |
| Quỹ Hưu trí và Tử tuất | 22% | |
| Quỹ Ốm đau và Thai sản | 3% | |
| Quỹ Bảo hiểm Y tế (BHYT) | 4,5% | |
| TỔNG CỘNG | 29,5% | Ông A tự chi trả toàn bộ |
Tính toán số tiền đóng hàng tháng:
Số tiền đóng = Mức thu nhập tự chọn x Tổng tỷ lệ đóng
Vậy: Số tiền đóng hàng tháng = 8.000.000 VNĐ/tháng x 29,5% = 2.360.000 VNĐ/tháng
Lưu ý Quan trọng:
– Trách nhiệm đóng: Toàn bộ số tiền 2.360.000 VNĐ do ông A tự chi trả (không có phần đóng của người sử dụng lao động).
– Không đóng BHTN: Giám đốc không hưởng lương thuộc diện này không phải đóng Bảo hiểm Thất nghiệp (BHTN).
– Mức tham chiếu: Mức tham chiếu hiện tại đang được tạm thời áp dụng là 2.340.000 đồng/tháng (bằng mức lương cơ sở theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP).
Cách đóng BHXH cho giám đốc không hưởng lương
Doanh nghiệp/Giám đốc gặp nhiều khó khăn trong việc nắm rõ cách đóng BHXH cho giám đốc không hưởng lương như thế nào, cần thực hiện thủ tục đăng ký tham gia lần đầu, thường thông qua doanh nghiệp ra sao. Đọc ngay hướng dẫn dưới đây:
Bước 1: Thực hiện hồ sơ 604 để xin cấp mã đơn vị riêng cho nhóm lao động “không hưởng lương”
Mục đích: Doanh nghiệp cần đăng ký thêm một mã đơn vị phụ nhằm quản lý riêng nhóm người quản lý doanh nghiệp không nhận lương. Việc tách mã này giúp thuận tiện trong quá trình lập báo cáo lao động và đối chiếu quỹ BHXH, đồng thời nhóm đối tượng này không được kê khai chung trên mã đơn vị chính. Sau khi được phê duyệt, cơ quan BHXH sẽ quản lý song song cả hai mã đơn vị.
Cách tiến hành:
- Đăng nhập vào phần mềm giao dịch điện tử BHXH (như eBHXH, TS24, EFY, iBHXH…) bằng mã đơn vị chính của doanh nghiệp.
- Vào mục “Đăng ký tham gia” và lập hồ sơ theo biểu mẫu 604.
- Tại phần “Nội dung thay đổi, yêu cầu”, ghi rõ: “Đề nghị cấp mã đơn vị quản lý riêng cho người quản lý không hưởng lương.”
Bước 2: Nhận mã đơn vị phụ do cơ quan BHXH cấp
Sau khi hồ sơ 604 được gửi và xử lý, cơ quan BHXH sẽ phản hồi và cấp cho doanh nghiệp một mã đơn vị quản lý riêng (ví dụ: Q6xxxxV) để sử dụng cho nhóm người quản lý không hưởng lương. Mã này được dùng độc lập với mã đơn vị chính trong tất cả các nghiệp vụ như báo tăng, báo giảm và thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH.
Bước 3: Thực hiện báo tăng, báo giảm và đóng BHXH theo đúng quy định
Khi đã được cấp mã quản lý riêng, doanh nghiệp cần sử dụng mã này để thực hiện các thủ tục liên quan, bao gồm:
– Khai báo tăng đối tượng người quản lý không hưởng lương bằng mẫu D02-TS, TK1-TS theo hướng dẫn của cơ quan BHXH.
– Khi có sự thay đổi nhân sự hoặc người quản lý chấm dứt công việc, phải lập hồ sơ báo giảm tương ứng.
– Thực hiện nộp tiền BHXH theo đúng tỷ lệ quy định, dựa trên mức thu nhập đã đăng ký làm căn cứ đóng cho người quản lý không hưởng lương.
Việc tham gia BHXH cho giám đốc hoặc người quản lý không nhận lương là yêu cầu bắt buộc, đồng thời đảm bảo quyền lợi an sinh và chế độ lâu dài cho người đứng đầu doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp cần chủ động nắm rõ quy định, lựa chọn mức lương và cách đóng BHXH cho giám đốc không hưởng lương phù hợp và triển khai đúng quy trình để tránh rủi ro pháp lý.
Phương thức và Thời hạn đóng
Giám đốc không hưởng lương có quyền lựa chọn một trong các phương thức đóng sau:
| Phương thức đóng | Thời hạn đóng |
| Hàng tháng | Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau tháng đó. |
| 3 tháng/lần | Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ 3 tháng. |
| 6 tháng/lần | Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ 6 tháng. |
Kết luận
Giám đốc dù không nhận lương vẫn thuộc đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, do đó doanh nghiệp có trách nhiệm đóng BHXH đầy đủ cho giám đốc theo quy định pháp luật.
Việc thực hiện đúng các thủ tục báo tăng, báo giảm và lựa chọn mức lương làm căn cứ đóng bảo hiểm cho giám đốc không hưởng lương không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn đảm bảo quyền lợi an sinh xã hội cho người quản lý. Nắm vững quy định và áp dụng chính xác sẽ giúp hạn chế rủi ro pháp lý và duy trì sự minh bạch trong quản lý nhân sự và quỹ bảo hiểm.
