Khi đóng trùng bảo hiểm xã hội, người lao động có được hoàn tiền không?

Trong quá trình tham gia bảo hiểm xã hội, nhiều người lao động gặp phải tình huống đóng trùng bảo hiểm xã hội. Khi phát sinh trường hợp này, việc được hoàn trả số tiền đã đóng thừa là quyền lợi hợp pháp của người lao động. Vậy mức hoàn trả tiền bảo hiểm xã hội đã đóng trùng được tính toán như thế nào? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết thắc mắc này.

Đâu là nguyên nhân dẫn đến việc đóng trùng bảo hiểm xã hội?

Căn cứ khoản 4 Điều 85 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định:

Mức đóng và phương thức đóng của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc

…

4. Người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 2 của Luật này mà giao kết hợp đồng lao động với nhiều người sử dụng lao động thì chỉ đóng BHXH theo quy định tại khoản 1 Điều này đối với hợp đồng lao động giao kết đầu tiên.

Theo nguyên tắc, mỗi người lao động chỉ được cấp một sổ bảo hiểm xã hội, dù họ có làm việc cho nhiều người sử dụng lao động cùng lúc. Trong trường hợp này, người lao động chỉ đóng bảo hiểm xã hội theo hợp đồng lao động đầu tiên.

Đóng trùng bảo hiểm xã hội xảy ra khi người lao động có bảo hiểm xã hội được đóng từ hai công ty khác nhau trong cùng một khoảng thời gian. Điều này dẫn đến việc người lao động có thể gặp khó khăn khi giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội hoặc khi thực hiện thủ tục chốt sổ bảo hiểm xã hội sau khi nghỉ việc.

Nguyên nhân của tình trạng đóng trùng bảo hiểm xã hội thường do người lao động làm việc tại nhiều đơn vị, và mỗi đơn vị đều tham gia đóng bảo hiểm xã hội cho họ, dẫn đến việc trùng lặp thời gian đóng bảo hiểm. Ngoài ra, việc người lao động có hơn một sổ bảo hiểm xã hội cũng có thể gây ra tình trạng đóng trùng bảo hiểm xã hội. 

>>> Có thể bạn quan tâm: Phần mềm Bảo hiểm xã hội của xCyber – xCyber Care TẠI ĐÂY

Cách xử lý khi đóng trùng bảo hiểm xã hội?

(1) Giảm trùng thời gian đóng bảo hiểm xã hội

Nếu người lao động có thời gian đóng trùng bảo hiểm xã hội tại cả hai công ty, trước hết cần đề nghị một trong hai công ty làm thủ tục giảm trùng thời gian đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Bên cạnh đó, căn cứ tại khoản 6 Mục I Công văn 3663/BHXH – THU năm 2014 nêu rõ:

Các nguyên tắc xử lý liên quan đến gộp sổ BHXH:

…

6. NLĐ có quá trình tham gia BHXH trùng nhau thì phải giảm quá trình trùng tương ứng, kể cả sổ có thời gian chưa hưởng chế độ mà trùng với sổ có thời gian đã hưởng trợ cấp 1 lần, trợ cấp thất nghiệp cũng phải giảm trùng đến tháng liền kề của sổ đã hưởng trước đó, khi giảm trùng thì phải thu hồi số tiền trợ cấp BHXH đã hưởng (nếu có).

Như vậy, người lao động cần nộp sổ bảo hiểm xã hội có thời gian đóng trùng cho công ty hiện tại để công ty lập hồ sơ và gửi đến cơ quan bảo hiểm xã hội, thực hiện thủ tục giảm trùng và gộp sổ bảo hiểm.

Đối với người lao động làm việc tự do, họ có thể nộp sổ trực tiếp cho cơ quan bảo hiểm xã hội nơi đã hoặc đang tham gia để được giải quyết.

(2) Gộp sổ khi có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội bị trùng

Theo quy định, khi một người có từ hai sổ bảo hiểm xã hội trở lên với thời gian đóng bảo hiểm xã hội bị trùng, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ thu hồi tất cả các sổ bảo hiểm xã hội đó. Sau đó, cơ quan sẽ cập nhật cơ sở dữ liệu, tổng hợp thời gian đóng và quyền lợi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp từ các sổ cũ vào một sổ mới.

Theo khoản 3 mục I Công văn 3663/BHXH – THU năm 2014 quy định thực hiện gộp sổ:

1. Các nguyên tắc xử lý liên quan đến gộp sổ BHXH:

…

3. Đối với những sổ gộp có thời gian đóng trùng Bảo hiểm xã hội, khi gộp sổ thì giữ lại sổ có thời gian đóng trùng Bảo hiểm xã hội theo thứ tự ưu tiên như sau:

– Sổ có thời gian đóng BHXH ở tỉnh thành phố khác, nếu NLĐ muốn giảm trùng quá trình này, thì yêu cầu NLĐ liên hệ BHXH tỉnh thành phố đó để giảm trùng và chốt lại sổ;

– Sổ đang hưởng chế độ hưu trí;

– Sổ đã và đang hưởng chế độ Tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp;

– Sổ đã hưởng trợ cấp 1 lần nhưng còn BHXH thất nghiệp chưa hưởng;

– Sổ đã hưởng trợ cấp thất nghiệp nhưng còn BHXH 1 lần chưa hưởng;

– Sổ có thời gian tham gia BHXH, BHYT, BHTN với mức lương cao hơn.

Nếu người lao động không công nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội hoặc bảo hiểm thất nghiệp, họ cần ghi rõ điều này trong bảng kê thông tin theo mẫu D01-TS do công ty lập.

 TẢI MẪU T01 TẠI ĐÂY

Mức hoàn trả tiền  đã đóng trùng bảo hiểm xã hội được tính như thế nào?

Theo điểm 2.5 khoản 2 Điều 2 trong Quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế do Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, quy định như sau:

Giải thích từ ngữ

…

2. Giải thích từ ngữ

…

2.5. Hoàn trả: là việc cơ quan BHXH chuyển trả lại số tiền được xác định không phải tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN hoặc đóng thừa khi ngừng giao dịch với cơ quan BHXH; đóng trùng cho cơ quan, đơn vị, cá nhân đã nộp cho cơ quan BHXH.

…

Theo tiết e điểm 3.1 khoản 3 Điều 43 trong Quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế do Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 (được sửa đổi bởi khoản 67 Điều 1 Quyết định 505/QĐ-BHXH năm 2020), quy định về việc hoàn trả tiền bảo hiểm xã hội như sau:

Quản lý tiền thu

…

3. Hoàn trả

3.1. Các trường hợp hoàn trả

…

e) Trường hợp một người có từ 02 sổ BHXH trở lên có thời gian đóng BHXH, BHTN trùng nhau thì cơ quan BHXH thực hiện hoàn trả cho người lao động số tiền đơn vị và người lao động đã đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất và số tiền đã đóng vào quỹ BHTN (bao gồm cả số tiền thuộc trách nhiệm đóng BHXH, BHTN của người sử dụng lao động), không bao gồm tiền lãi. Cơ quan BHXH quản lý nơi người lao động đang làm việc hoặc đang sinh sống thực hiện hoàn trả cho người lao động theo quy định tại Khoản 2 Điều 46.

Khi một người có từ hai sổ bảo hiểm xã hội trở lên với thời gian đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp bị trùng, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ thực hiện hoàn trả cho người lao động.

Mức hoàn trả sẽ được xác định dựa trên số tiền mà đơn vị và người lao động đã đóng thừa vào quỹ hưu trí, tử tuất và quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

Số tiền hoàn trả bao gồm cả khoản đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp của người sử dụng lao động, nhưng không tính tiền lãi.

Việc hoàn trả tiền đã đóng trùng bảo hiểm xã hội chỉ là một trong những vấn đề mà người lao động có thể gặp phải trong quá trình tham gia bảo hiểm xã hội. Để bảo vệ quyền lợi của mình một cách tốt nhất, người lao động cần có kiến thức đầy đủ về các quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.

xCyber Care đang triển khai chương trình tặng 06 tháng sử dụng MIỄN PHÍ phần mềm Bảo hiểm xã hội điện tử. Click để sử dụng ngay!