Cán bộ, công chức, viên chức là những người có năng lực và những phẩm chất được nhân dân và nhà nước tin tưởng và bầu ra để điều hành trong cơ quan nhà nước. Chính vì vậy bên cạnh những quyền lợi và thẩm quyền mà cán bộ công chức viên chức được thực hiện, thì cũng có những hành vi, công việc cán bộ, công chức, viên chức không được làm.
Cán bộ, công chức, viên chức là ai?
Cán bộ, công chức
Căn cứ Điều 4 Luật cán bộ, công chức năm 2019 có định nghĩa về các đối tượng này như sau:
+ Cán bộ là công dân Việt Nam được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm, giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng Sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương( cấp tỉnh), ở quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (cấp huyện) trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
+ Công chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng Sản Việt Nam, nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện, trong cơ quan, đơn vị thuộc quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng, trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân.
Công chức không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước, đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.
+ Cán bộ cấp xã là công dân Việt Nam được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân, Bí thư, Phó bí thư Đảng uỷ, người đứng đầu tổ chức chính trị – xã hội.
+ Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
2.2. Viên chức
Căn cứ Điều 2 Luật Viên chức 2010 viên chức là công dân việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc và hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập.
Những việc cán bộ, công chức không được làm
Cán bộ, công chức không được làm những việc trái đạo đức, công vụ
+ Trốn tránh trách nhiệm, thoái thác nhiệm vụ được giao, gây bè phái, mất đoàn kết nội bộ, tự ý bỏ việc hoặc tham gia đình công.
+ Sử dụng tài sản của nhà nước và của nhân dân trái pháp luật
+ Lợi dụng, lạm dụng nhiệm vụ, quyền hạn, sử dụng thông tin liên quan đến công vụ để vụ lợi
Những việc liên quan đến bí mật nhà nước cán bộ, công chức không được làm
+ Cán bộ, công chức không được tiết lộ thông tin liên quan đến bí mật của nhà nước dưới mọi hình thức.
+ Cán bộ, công chức làm việc ở ngành nghề có liên quan đến Bí Mật Nhà nước thì trong thời hạn ít nhất 5 năm kể từ khi có quyết định nghỉ hưu, thôi việc, không được làm công việc có liên quan đến ngành nghề mà trước đây mình đã đảm nhiệm cho tổ chức, cá nhân trong nước, cá nhân nước ngoài hoặc liên doanh với nước ngoài.
Những việc khác mà cán bộ, công chức không được làm
+ Trong văn hóa giao tiếp với nhân dân, cán bộ, công chức không được khách dịch cường quyền gây khó khăn, phiền hà cho nhân dân.
+ Khi thi hành công vụ, cán bộ, công chức không được tham nhũng lãng phí.
+ Theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành, cán bộ, công chức không được làm những công việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh, công tác dân sự và những việc khác theo quy định của pháp luật và của cơ quan có thẩm quyền.
+ Không được nhũng nhiễu trong giải quyết công việc, thành lập, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, Công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã (trừ trường hợp luật có quy định khác)
+ Không được tư vấn cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân khác ở trong nước và nước ngoài về công việc có liên quan đến Bí Mật Nhà nước, bí mật công tác, công việc thuộc thẩm quyền giải quyết. Hoặc tham gia giải quyết, thành lập, giữ chức danh, chức vụ, quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã thuộc lĩnh vực mà trước đây mình có trách nhiệm quản lý trong thời hạn nhất định theo quy định của Chính phủ.
+ Sử dụng trái phép thông tin của cơ quan, tổ chức, đơn vị
+ Người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan tổ chức đơn vị không được bố trí vợ hoặc chồng, bố, mẹ, con, anh, chị em ruột của mình giữ chức vụ quản lý về tổ chức nhân sự, kế toán, làm thủ quỹ, thủ kho trong cơ quan tổ chức đơn vị. Hoặc giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ, ký kết hợp đồng cho cơ quan tổ chức, đơn vị đó.
+ Vợ hoặc chồng, cha, mẹ, anh, chị, em ruột của người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu không được là thành viên hội đồng quản trị, thành viên hội đồng thành viên, chủ tịch công ty, tổng giám đốc, phó tổng giám đốc, giám đốc, phó giám đốc, kế toán trưởng và người giữ chức danh, chức vụ quản lý khác trong doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.
+ Người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu không được ký kết hợp đồng với doanh nghiệp thuộc sở hữu của vợ hoặc chồng, bố, mẹ, con, anh, chị, em ruột. Không được cho phép doanh nghiệp thuộc sở hữu của vợ hoặc chồng, bố, mẹ, con, anh, chị, em ruột tham dự các gói thầu của doanh nghiệp mình. Không được bố trí vợ hoặc chồng, bố, mẹ, con, anh, chị, em ruột giữ chức vụ quản lý về tổ chức nhân sự, kế toán, làm thủ quỹ, thủ kho trong doanh nghiệp hoặc giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ, ký kết hợp đồng cho doanh nghiệp.
+ Người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan nhà nước không được góp vốn vào doanh nghiệp hoạt động trong phạm vi ngành nghề mà người đó trực tiếp thực hiện việc quản lý nhà nước hoặc để vợ hoặc chồng, bố, mẹ, con kinh doanh trong phạm vi ngành nghề do người đó trực tiếp thực hiện việc quản lý nhà nước.
+ Tự ý cải tạo, sửa chữa, làm thay đổi kết cấu công năng của nhà ở công vụ. Tự ý chuyển đổi hoặc cho thuê lại nhà ở công vụ đã được giao
+ Cán bộ, công chức không được tham gia bán hàng đa cấp
Những việc Viên chức không được làm
+ Trốn tránh trách nhiệm, thoái thác công việc hoặc nhiệm vụ được giao, gây bè kết phái, gây mất đoàn kết nội bộ, tham gia đình công.
+ Sử dụng tài sản của cơ quan, tổ chức, đơn vị và của nhân dân trái với quy định của pháp luật.
+ Phân biệt đối xử dân tộc, nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo dưới mọi hình thức.
+ Lợi dụng chức vụ, nghề nghiệp của mình để tuyên truyền chống lại chủ trương đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước hoặc gây hại tới thuần phong, mỹ tục, đời sống văn hoá, tinh thần của nhân dân và xã hội.
+ Xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác trong khi thực hiện hoạt động nghề nghiệp
+ Không được lãng phí, tham nhũng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
+ Không được thực hiện các việc cấm khác theo quy định của Chính phủ quy định trong từng trường hợp cụ thể.
Cán bộ, công chức, viên chức không có quyền thành lập và quản lý công ty tại Việt Nam
Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020, cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức 2008 (được sửa đổi, bổ sung năm 2019) và Luật Viên chức 2010 (được sửa đổi, bổ sung năm 2019) không có quyền thành lập và quản lý công ty tại Việt Nam.
Điều 17. Quyền thành lập, góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp và quản lý doanh nghiệp – Luật Doanh nghiệp 2020
2. Tổ chức, cá nhân sau đây không có quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam:
a) Cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân sử dụng tài sản nhà nước để thành lập doanh nghiệp kinh doanh thu lợi riêng cho cơ quan, đơn vị mình;
b) Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức;
c) Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng trong các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp, công nhân công an trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân Việt Nam, trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp hoặc quản lý tại doanh nghiệp nhà nước;
d) Cán bộ lãnh đạo, quản lý nghiệp vụ trong doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 88 của Luật này, trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp khác;
Lời kết
Trên đây là một số thông tin về những việc cán bộ, công chức, viên chức không được làm theo quy định của pháp luật hiện hành. Hy vọng đó là những tài liệu tham khảo hữu ích dành cho bạn đọc. Cảm ơn bạn đã quan tâm theo dõi.