Đăng ký
Đăng nhập
Chế độ tử tuất BHXH tự nguyện là một chính sách an sinh nhân văn, nhằm hỗ trợ tài chính kịp thời cho thân nhân khi người tham gia không may qua đời. Mặc dù BHXH tự nguyện tập trung chính vào chế độ hưu trí, quyền lợi tử tuất vẫn đảm bảo chi phí mai táng và các khoản trợ cấp khác theo quy định. Bài viết dưới đây xCyber sẽ làm rõ điều kiện, mức hưởng và thủ tục chi tiết để nhận chế độ này.
Chế độ tử tuất BHXH tự nguyện gồm những gì?
Khi người tham gia BHXH tự nguyện qua đời, thân nhân của họ có thể được hưởng hai loại trợ cấp chính thuộc chế độ tử tuất khi tham gia BHXH tự nguyện: trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất. Đây là những khoản hỗ trợ tài chính thiết yếu giúp gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn.
Trợ cấp mai táng
Đây là khoản tiền hỗ trợ người lo hậu sự cho người tham gia BHXH tự nguyện đã qua đời.
- Điều kiện hưởng:
Người lo mai táng sẽ được nhận trợ cấp mai táng khi người tham gia BHXH tự nguyện thuộc một trong các trường hợp sau:
- Yêu cầu thời gian tham gia BHXH tự nguyện tối thiểu là 60 tháng (tương đương 5 năm).
- Đã được giải quyết chế độ hưu trí và đang nhận lương
- Đối tượng được hưởng: Thân nhân của người tham gia BHXH tự nguyện thuộc các trường hợp trên khi qua đời.
- Mức hưởng trợ cấp mai táng (Cập nhật 2025):
Mức trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức tham chiếu tại tháng mà người tham gia BHXH tự nguyện qua đời.
Theo quy định mới (thay thế cho “mức lương cơ sở” từ ngày 01/07/2025), mức tham chiếu hiện đang được áp dụng trong năm 2025 là 2.340.000 đồng/tháng.
Như vậy, mức trợ cấp mai táng năm 2025 là: 10 x 2.340.000 = 23.400.000 đồng.
Trợ cấp tuất
Trợ cấp tuất là khoản hỗ trợ trực tiếp cho thân nhân của người đã mất, được chia làm hai hình thức: trợ cấp tuất một lần và trợ cấp tuất hằng tháng.
- Trợ cấp tuất một lần
Đây là hình thức phổ biến trong chế độ tử tuất BHXH tự nguyện. Thân nhân của người lao động đang tham gia, đang bảo lưu thời gian đóng hoặc đang hưởng lương hưu sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần.
Đối với người đang đóng hoặc bảo lưu thời gian đóng BHXH: Mức hưởng được tính dựa trên số năm đã đóng BHXH, cụ thể:
- Các năm đóng trước năm 2014: Mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập (MBQTN) tháng đóng BHXH.
- Các năm đóng từ năm 2014 trở đi: Mỗi năm tính bằng 2 tháng MBQTN tháng đóng BHXH.
Lưu ý: Mức hưởng thấp nhất cũng bằng 03 tháng MBQTN tháng đóng BHXH (nếu có cả thời gian đóng bắt buộc và tự nguyện).
Đối với người đang hưởng lương hưu: Mức hưởng được tính dựa trên thời gian đã nhận lương hưu:
- Nếu qua đời trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu: Trợ cấp bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng.
- Nếu qua đời sau 02 tháng: Cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp sẽ giảm đi 0,5 tháng lương hưu.
- Trợ cấp tuất hàng tháng (Trường hợp đặc biệt)
Thông thường, BHXH tự nguyện chỉ có trợ cấp tuất một lần. Tuy nhiên, nếu người tham gia BHXH tự nguyện có thời gian đóng BHXH bắt buộc trước đó thì thân nhân có thể đủ điều kiện hưởng trợ cấp hằng tháng.
Điều kiện (Đối với người đã mất): Người tham gia BHXH tự nguyện qua đời thuộc một trong các trường hợp:
- Có tổng thời gian đóng BHXH bắt buộc tích lũy được ít nhất 15 năm và chưa nhận trợ cấp BHXH một lần.
- Người đang hưởng lương hưu hàng tháng, đồng thời đã tích lũy được tổng thời gian tham gia BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên.
- Đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng (mức suy giảm KNLĐ từ 61% trở lên).
Điều kiện (Đối với thân nhân): Phải là những người phụ thuộc (con cái, vợ/chồng, cha mẹ…) và đáp ứng điều kiện về tuổi tác, mức độ suy giảm khả năng lao động, và không có thu nhập hoặc có thu nhập hằng tháng thấp hơn mức tham chiếu (hiện là 2.340.000 đồng).
Mức hưởng hằng tháng:
- Bằng 50% mức tham chiếu (tức 1.170.000 đồng/tháng).
- Bằng 70% mức tham chiếu (tức 1.638.000 đồng/tháng) nếu thân nhân thuộc diện không có người trực tiếp nuôi dưỡng.
Thủ tục hưởng chế độ tử tuất khi tham gia BHXH tự nguyện
Để nhận được chế độ tử tuất khi tham gia BHXH tự nguyện, thân nhân của người đã khuất cần nắm rõ quy trình và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định.
Hồ sơ hưởng chế độ tử tuất BHXH tự nguyện
Hồ sơ hưởng chế độ tử tuất BHXH tự nguyện bao gồm các giấy tờ chính sau:
- Bản chính Sổ BHXH của người đã mất (Trừ trường hợp người mất đang hưởng lương hưu thì không cần).
- Đơn đề nghị của thân nhân theo mẫu quy định (Mẫu số 04A-HSB).
- Bản sao Giấy chứng tử hoặc Giấy báo tử hoặc Trích lục khai tử (có chứng thực).
- Bản chính Tờ khai của thân nhân (theo Mẫu số 09-HSB do cơ quan BHXH cung cấp hoặc tải về từ Cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam).
- Giấy ủy quyền (nếu ủy quyền cho người khác làm thủ tục).
- Các giấy tờ chứng minh quan hệ thân nhân như Giấy khai sinh, Giấy đăng ký kết hôn, Sổ hộ khẩu (bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm bản chính để đối chiếu).
Đối với trường hợp hưởng trợ cấp tuất hàng tháng (nếu có đủ điều kiện theo quy định của BHXH bắt buộc): Cần thêm các giấy tờ chứng minh điều kiện hưởng (ví dụ: giấy xác nhận khuyết tật, biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động…).
Thời hạn nộp hồ sơ hưởng chế độ tử tuất
Để được giải quyết chế độ tử tuất, thân nhân cần nắm rõ thời hạn và địa điểm nộp hồ sơ.
Thời hạn nộp hồ sơ hưởng chế độ tử tuất (tham gia BHXH tự nguyện)
Căn cứ Khoản 1, Điều 112 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, thời hạn nộp hồ sơ hưởng chế độ tử tuất đối với người tham gia BHXH tự nguyện được quy định như sau:
Trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày người tham gia BHXH tự nguyện (hoặc người đang bảo lưu thời gian đóng BHXH, người đang hưởng lương hưu) qua đời, thân nhân của họ có trách nhiệm nộp hồ sơ hưởng chế độ tử tuất trực tiếp cho cơ quan bảo hiểm xã hội.
Nơi nộp hồ sơ:
- Nếu người mất đang bảo lưu thời gian đóng hoặc đang đóng: Nộp tại cơ quan BHXH cấp huyện/tỉnh nơi người đó cư trú trước khi mất
- Nếu người mất đang hưởng lương hưu: Nộp tại cơ quan BHXH đang quản lý và chi trả lương hưu hằng tháng cho người đó
Hình thức nộp: Thân nhân có thể nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH, gửi qua đường bưu điện, hoặc thực hiện thủ tục trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công của BHXH Việt Nam.
Sau khi tiếp nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và chi trả chế độ cho thân nhân trong thời hạn tối đa 15 ngày làm việc.
Lời kết
Chế độ tử tuất BHXH tự nguyện là một chính sách mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, kịp thời san sẻ gánh nặng tài chính với thân nhân người tham gia khi không may rủi ro xảy ra. Hy vọng bài viết đã cung cấp thông tin rõ ràng về điều kiện, mức hưởng và thủ tục, giúp người dân hiểu đúng và đảm bảo quyền lợi an sinh chính đáng của mình.
